อุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับของไทยถือเป็นอุตสาหกรรมหนึ่งที่สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจและเป็นที่มาของรายได้เข้าสู่ประเทศอย่างมากในแต่ละปี เนื่องจากประเทศเรามีความได้เปรียบในฐานะเป็นฐานที่ตั้งแหล่งวัตถุดิบระดับดีเยี่ยม มีคุณภาพ และมีแรงงานที่ทรงคุณภาพ มีทักษะฝีมือในการเจียระไนสูงจนเป็นที่ยอมรับของตลาดโลก
เหตุผลที่เครื่องประดับอัญมณีของไทยเป็นที่ยอมรับระดับโลก
1. ไทยเป็นศูนย์กลางพลอยโลก – ประเทศไทยมีความโด่งดังในฐานะเป็นหนึ่งในศูนย์กลางการผลิตพลอยสีและเครื่องประดับอัญมณีที่ใหญ่ที่สุดของโลก ไม่ว่าจะเป็นทั้งพลอยทับทิม พลอยไพลิน บุษราคัม อเมทิสท์ ลอนดอนบลู โดยเฉพาะสินค้าพลอยส่งออกหลัก ได้แก่ ทับทิม แซฟไฟต์ และมรกต และมีแหล่งพลอยสีที่มีชื่อเสียงอย่างพลอยเมืองจันท์ เป็นต้น
2. ชื่อเสียงของช่างเป็นที่นับถือ – ไทยมีช่างฝีมือที่ได้รับการฝึกฝนมาเป็นอย่างดี มีค่าแรงที่ทำให้เกิดการแข่งขันกันในตลาดอย่างเป็นธรรม มีการถ่ายทอดทักษะฝีมือแรงงานทั้งในครัวเรือนและในอุตสาหกรรม และการฝึกวิชาชีพตามโครงการศูนย์ศิลปาชีพต่างๆ ที่ช่วยรักษามรดกภูมิปัญญาท้องถิ่นของการเจียระไนเครื่องประดับให้มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนที่ใดในโลก
3. ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ – นอกจากภูมิปัญญาท้องถิ่นในการเจียระไนอัญมณีต่างๆ แล้ว อุตสาหกรรมเพชรพลอยยังมีการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีใหม่เพื่อนำมาปรับปรุงคุณภาพของเนื้อพลอยสี ไทยมีสถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีที่มีชื่อเสียงติดอันดับหนึ่งในเจ็ดของโลก ที่สามารถช่วยสืบค้นแหล่งที่มาของเนื้อเครื่องประดับเน้นๆ และออกใบรับรองเป็นมาตรฐานที่ยอมรับโดยทั่วกัน
4. นโยบายภาครัฐที่เอื้อต่อการฟื้นตัวของตลาดอัญมณี – ไทยมีนโยบายยกเว้นภาษีการนำเข้าพลอยก้อนมาจำหน่ายในประเทศ จึงถือเป็นการช่วยลดภาระอุปสรรคในเรื่องวัตถุดิบ และมีการส่งเสริมการส่งออกในตลาดอย่างจีนที่กำลังเฟื่องฟูในปัจจุบัน